همه داوطلبان به اهمیت برنامهریزی برای قبل از آزمون آگاه هستند اما در بعدازظهرهای آزمون سه الی چهار ساعت زمان را باید به تحلیل آزمون اختصاص دهید.
جدول ارزیابی آزمون یک کار نیم ساعته است که باید بعد از تحلیل چهار ساعته انجام دهید. بعد از این مرحله میتوانید یک گام بسیار بلند بردارید. ممکن است شما و دوستتان هر دو، ادبیات را ۳۰ درصد زده باشید، اما علت این درصد در هر کدام از شما متفاوت است و با کمک این جدول میتوانید نقاط ضعفتان را بیابید. وقتی جدول ارزیابی را کامل کردید به تمام اهدافتان برای یک آزمون رسیدهاید.
جدول ارزیابی، جدولی با ۴ ستون است:
جدول ارزیابی
اولین ستون، شماره سوال است؛ یعنی شماره سوالی که غلط زده یا بدون پاسخ گذاشتهاید. شاید این ستون درظاهر ساده باشد؛ اما حرفهای زیادی برای گفتن دارد. به شماره سوالاتی که در ستون اول مینویسید دقت کنید. اگر بیشتر اعداد مربوط به سوالات اول دفترچه است، این یعنی هنوز در فضای آزمون قرار نگرفتهاید و در آزمونها بعد از ظهر عملکرد بهتری دارید. اگر جزء این دسته هستید توصیه میکنیم صبح قبل از آزمون در حد یک ربع درس یا فصلی که دوست دارید و به آن مسلط هستید را ورق بزنید . این کار آمادگی ذهنیتان را برای آزمونهای صبح بیشتر میکند. اگر اعداد مربوط به سوالات انتهای آزمون بود، یعنی عادت به یکجا نشستن ندارید.
ستون دوم بیانگر سوالات غلط یا نزده است. اگر به طور مثال از ۵۰ سوالی که در این جدول آوردهاید ۴۰ تای آن سوالات غلط هستند، یعنی شما فرد ریسکپذیری هستید. لطفاً حواستان باشد که کنکور نمره منفی دارد و در بسیاری از مواقع نزدن بهتر از غلط زدن است. اما اگر تعداد نزدهها بیشتر بود، سه فرضیه به وجود میآید. اولین فرضیه این است که شما سر جلسه آزمون وقت کم آوردهاید، پس باید مهارتهای آزموندادن را یاد بگیرید (که در ایستگاه های آموزشی جلوتر به طور کامل توضیح داده خواهد شد). فرضیه دوم این است که به بودجهبندی آزمون نرسیده باشید که آن هم دلایل خودش را دارد؛ سرعت مطالعه کم و مغایرت تدریس دبیر با بودجهبندی آزمون. سومین فرضیه ما این است که شما فرد بسیار محتاطی هستید، مثلاً مطمئن هستید که پاسخ گزینه سه است؛ اما یک شک کوچک باعث میشود آن را نزده بگذارید. در این مواقع توصیه میکنیم کمی ریسک پذیرتر باشید.
سومین ستون از جدول ارزیابی، مبحث است که مثل یک ذرهبین عمل میکند. وقتی در ستون مقابل سوالی که غلط یا نزدهاید نام مبحث آن را مینویسید در واقع دارید نقطه ضعفتان را به خود گوشزد میکنید. پس نیازی نیست کل یک فصل را بخوانید، رفع اشکال از مبحثی که نوشتهاید کافی است. به طور مثال مباحث دروس عمومی به شکل زیر است:
ادبیات: املا و واژگان، قرابت معنایی، آرایههای ادبی، زبان فارسی و تاریخ ادبیات
معارف: آیه، حدیث، شعر و متن کتاب
عربی: قواعد، درک مطلب و ترجمه
زبان انگلیسی: لغات، ریدینگ، کلوزتست و گرامر
البته فراموش نکنید که این جدول در دروس مبحثی کار بد بسیار زیادی دارد.
خب! نوبت به مهمترین ستون جدول رسید.
در نوشتن موارد این ستون باید خیلی دقت کنید. برای این ستون هشت مورد را در نظر گرفتهایم، اما به خاطر داشته باشید که مجاز هستید فقط این عبارات را در جدول بنویسید، اولین مورد “بی دقتی” میباشد که یکی از فراوانترین علل اشتباه یا پاسخندادن به سوال است. در این باره در ایستگاه آموزشی ۱۲ به طور کامل صحبت کردیم، مواردی مثل خطاهای محاسباتی، توجهنداشتن به کلماتی مثل نادرست و… .
بیشتر مواردی مثل فرمول، تاریخ ادبیات، نکته و… چیزهایی هستند که قبلا آنها را بلد بودهاید اما سر جلسه آزمون فراموش کردهاید. علت اصلی “فراموشی” این است که سه روز قبل از آزمون مرور را انجام ندادهاید. یادتان باشد، حتی اگر به بودجهبندی نرسیدید، سه روز قبل آزمون، مرورکردن خواندهها به مرور مباحث نخوانده اولویت دارد.
مورد سوم “درست نفهمیدن صورت سوال” است. گفتیم تنها جایی که نباید در زمان صرفهجویی کنید، خواندن صورت سوال است. اینجاست که سوالی را پاسخ دادهاید، اما وقتی در خانه دوباره میخوانید میبینید آن را درست متوجه نشده بودید. مورد چهارم “نرسیدن ایده به ذهن” است که از روش مطالعه غلط و رعایتنکردن تفکر حل مسئله حاصل میشود . مورد بعدی “کم آوردن زمان است” و این یعنی؛ مدیریت زمان آزمون را به خوبی نیاموختهاید که نحوه مدیریت زمان نیز در ایستگاههای آموزشی بعدی مفصل بحث خواهد شد. مورد ششم که “نرسیدن به بودجهبندی آزمون” است در بالا توضیح داده شد.
مورد هفتم ” فهم غلط مبحث” است. همانطور که از اسمش پیداست، این یعنی شما یک جاهایی از درس را اشتباه متوجه شدهاید و باید دوباره جزوهاش را بخوانید. آخرین مورد “شک بین دو گزینه” است. طبق قانون احتمالات شک بین دو گزینه را باید زد اما یک تبصره وجود دارد؛ اگر درکل آزمون بیش از پنج مورد شک داشتید بهتر است بقیه را نزده بگذارید البته این عدد به عنوان یک میانگین گفته شد، منظور این است که اگر تعداد شکها از حدی بیشتر شد باید احتیاط کنید. هرچه آزمون سختتر، چالشیتر و گزینهها به هم شبیهتر باشد، شک هم بیشتر میشود. در این حالت بهترین کار نزدن تست است، چون با این کار ممکن است تستهای درستتان را هم از دست بدهید .
فراموش نکنید تحلیل آزمون و تنظیم جدول ارزیابی باید در بعد از ظهر آزمون باشد، در این صورت ۹۵ درصد موارد جدول صحیح است؛ اما اگر این کار را روز شنبه انجام دهید، شک نکنید صحت جدول به زیر ۶۰ درصد میرسد. پس انتخاب با خودتان است.
در نهایت پس از کامل کردن جدول ارزیابی آزمون، تحلیل آماری آزمون را به شرح زیر انجام دهید:
تعداد سوالات غلط:
تعداد سوالات نزده:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در درس ادبیات مبحث:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در درس معارف مبحث:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در درس عربی مبحث:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در درس زبان مبحث:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در دروس تخصصی (در هر رشته برای تمامی دروس نوشته شود) مبحث:
بیشترین فراوانی غلط و نزده در درس نزده (بیشترین کلمه ستون چهارم):
وقتی جدول ارزیابی را تنظیم و تحلیل آماری آزمون را بررسی میکنید، به راهکارهایی که در آزمون بعدی باید رعایت کنید دست پیدا میکنید. هرچه سطرهای جدول ارزیابی آزمونتان با گذشت زمان کمتر شود نشانه پیشرفت شما و تسلطتان بر آزمون خواهد بود.